مروری بر قانون خدمات دیجیتال (DSA) + اینفوگرافیک

مقدمه

واسطه‌های دیجیتال (عمدتاً رسانه‌های اجتماعی)، در ابتدا به‌منزله‌ی حامیان آزادی بیان و نیز تسهیل‌گران دموکراسی شناخته می‌شدند (Tucker et al. 2017) اما در پس این ظاهر فریبنده، طولی نکشید که معماری و الگوریتم‌های به‌کارگرفته‌شده در آن‌ها مشکلاتی را در زمینه‌ی محتوای غیرقانونی و مضر ایجاد کرد (Gillespie, 2014; O’Callaghan et al. 2015). منتقدان به این موضوع پی بردند که بسیاری از این سکو‌ها برای مقابله با انتشار محتوای نفرت‌آمیز (از نوع مجرمانه و غیرمجرمانه) اقدامی نمی‌کنند (Citron, 2014) و همچنین برای جلوگیری از اشاعه‌ی اطلاعات غلط و دروغ‌پراکنی کاری صورت نمی‌دهند (Schulz, 2019). مضاف بر اینکه الگوی کسب‌وکار آن‌ها، اهداف سیاسی و تبلیغات تیره را تسهیل و ایدئولوژی‌های توطئه را تشدید می‌کند (Zarouali et al. 2020). بنابراین جوامع اروپایی به تدریج به این نتیجه رسیدند: آرمان‌شهری که از اینترنت ترسیم می‌شد، غیرواقعی بوده و رسانه‌های اجتماعی برخلاف تصور اولیه، به خطری برای دموکراسی و آزادی بیان تبدیل شده‌اند و دوران خودتنظیم‌گری در اروپا به پایان رسیده است (Heldt, 2022).

1-چرایی تصویب DSA

قانون اصلی تنظیم‌گری سکوها در اتحادیه اروپا تا قبل از تصویب «قانون خدمات دیجیتال»[i]  (DSA) ، «دستورالعمل تجارت الکترونیک»[ii] (EC)  بوده است. مطابق با ماده‌ی ۱۴ و ۱۵ دستورالعمل تجارت الکترونیک، سکو‌ها هیچ الزامی برای پایش محتوای تولیدیِ کاربران نداشتند. این واسطه‌های دیجیتال مادامی ‌که اطلاعی از فعالیت‌های غیرقانونی نداشته باشند، از مسئولیت مقابله با آن معاف بودند و صرفاً باید به‌محض دریافت تذکر و اخطار، اقدام ‌می‌کردند. دستورالعمل تجارت الکترونیک به مثابه پناهگاهی امن، از سکوها در برابر تنظیم‌گری مربوط به تعدیل محتوا محافظت می‌کرد و نقش چشمگیری در شکل‌دهی به بازار دیجیتال اتحادیه‌ی اروپا داشت.

طی سال‌های اخیر و در پی سلسله وقایعی، اصلاح این دستورالعمل به اولویتی آشکار تبدیل شده بود. با انتشار اولین گزارش‌ها درباره‌ی فریب رأی‌دهندگان در کارزار برگزیت از طریق فیس‌بوک، نفرت‌پراکنی علیه پناه‌جویان در آلمان و  دروغ‌پراکنی در جریان انتخابات 2017 فرانسه، کشورهای عضو اتحادیه اروپا نیز به‌نوبه‌ی خود با آسیب‌های محتوای آنلاین دست‌به‌گریبان شدند. از طرف دیگر، قانون‌گذاران اقدامات خودتنظیمی پلتفرم‌ها در برابر آسیب‌‌های آنلاین را کارآمد و رضایت‌بخش  نمی‌دانستند؛ درنتیجه، کشورهای عضو به‌صورت جداگانه دست‌به‌کار شدند و قوانینی را با هدف‌گیری آسیب‌های خاص اینترنتی تصویب کردند. شاید مشهورترین آن‌ها قانون اجرایی شبکه در آلمان (NetzDG) مصوب ۲۰۱۷ باشد که پلتفرم‌ها را وادار می‌ساخت فرایند شکایت از محتوای غیرقانونی را در اختیار کاربران قرار دهند و «محتوای به‌وضوح غیرقانونی» را ظرف ۲۴ ساعت حذف کنند. فرانسه نیز قانونی را علیه دست‌کاری اطلاعات در جریان کارزارهای انتخاباتی، تصویب و قالب جدیدی از حکم توقیف موقت[iii] را معرفی کرد. اتریش نیز به‌طور مشابه قانون پلتفرم‌های ارتباطی (KoPIG) را تصویب کرد.

از عوامل سوق‌دهنده اتحادیه اروپا به تصویب قانون خدمات دیجیتال (DSA) این بود که اگر تعداد بیشتری از کشورهای عضو، مسیر قانون‌گذاری اختصاصی را در پیش بگیرند، احتمال گسستگی در حوزه تنظیم‌گری سکوها در اتحادیه اروپا افزایش می‌یافت (Cornils, 2020). البته مفاد موجود در دستورالعمل تجارت الکترونیک درباره مسئولیت سکوها نیز دیگر بسنده و مناسب نبود (De Streel et al. 2020‎‏).

بنابراین اتحادیه اروپا با انگیزه به‌روزرسانی دستورالعمل تجارت الکترونیک (مصوب سال ۲۰۰۰) و تدوین چارچوبی برای همگرایی تنظیم‌گری واسطه‌های دیجیتال در کشورهای عضو اتحادیه، قانونی را تحت عنوان قانون خدمات دیجیتال در دستور کار قرار داد تا از کاربران و حقوق اساسی آن‌ها در فضای آنلاین محافظت کند.

2-چگونگی تصویب DSA

در اکتبر سال ۲۰۱۹، اورسولا فون‌دِرلایِن[iv]، کاندیدای وقت ریاست کمیسیون اتحادیه اروپا، در دستورکار سیاسی خود از قانون خدمات دیجیتال به‌مثابه ابزاری برای «ارتقای قواعد ایمنی و مسئولیت پلتفرم‌های دیجیتال» نام برد. او همچنین بر لزوم «رسیدگی به مسائلی از قبیل اشاعه اطلاعات غلط و پیام‌های نفرت‌انگیز» برای صیانت از دموکراسی تأکید کرد.

متن افشا‌شده در دسامبر  ۲۰۱۹  نشان می‌داد که اعضای کمیسیون، دستورالعمل تجارت الکترونیک را قواعدی قدیمی می‌دانند که باید با مجموعه مقررات جامع‌تر برای خدمات دیجیتال جایگزین شود (Fanta and Rudl, 2019). در مورد تعدیل محتوا نیز در متن افشاشده، پیشنهاد وضع مقررات یکپارچه برای حذف محتوای غیرقانونی داده‌ شده بود که در کل اتحادیه‌ی اروپا لازم‌الاجرا باشد و محتوای مضر (و نه لزوماً غیرقانونی) را در بر‌گیرد.

کمیسیون اروپا در دسامبر ۲۰۲۰، پیش نویس DSA را به همراه قانون بازارهای دیجیتال (Digital Markets Act: DMA) به عنوان بخشی از یک رویکرد جامع برای مقررات‌گذاری دیجیتال ارائه کرد. در طول سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲، پیش‌نویس DSA تحت مجموعه‌ای از رایزنی‌ها، بحث‌ها و اصلاحات از سوی نهادهای مختلف اتحادیه اروپا از جمله پارلمان اروپا و شورای اروپا قرار گرفت. ذی‌نفعان جامعه مدنی، بخش خصوصی، دانشگاه‌ها و سازمان های دولتی نیز نظرات خود را در فرایند مذکور ارائه کردند.

آوریل ۲۰۲۲ پارلمان اروپا و کشورهای عضو به یک توافق سیاسی موقت در مورد DSA دست یافتند. سرانجام پارلمان اروپا، قانون خدمات دیجیتال را در ژوئیه ۲۰۲۲ تصویب کرد و سپس شورای اروپا در اکتبر همان سال، تأیید نهایی قانون را انجام داد؛ اما در گام اول از شرکت‌های کوچک‌تر نمی‌خواهد که با این قانون مطابقت داشته باشند بلکه فقط از پلتفرم‌های آنلاین بسیار بزرگ[v] خواسته است که چهار ماه پس از تعیین و معرفی آن‌ها توسط کمیسیون، خود را با این قانون منطبق کنند.

کمیسیون اروپا در 25 آوریل 2023، ۱۹ واسطه دیجیتال (۱۷ پلتفرم‌ آنلاین بسیار بزرگ و دو موتور جستجوی آنلاین بسیار بزرگ با حداقل ۴۵ میلیون کاربر فعال ماهانه در اروپا)[vi] را تعیین کرد. قانون خدمات دیجیتال سرانجام در ۲۵ اوت ۲۰۲۳ (چهار ماه پس از تعیین مصادیق) بر این ۱۹ واسطه دیجیتال اِعمال شد و از ۱۷ فوریه ۲۰۲۴ به طور کامل برای سایر واسطه‌های دیجیتال اجرایی خواهد شد.

3-مروری بر مفاد DSA

مطابق مفاد این قانون، پلتفرم‌های آنلاین باید اقداماتی را برای تعدیل محتوا و حذف پست‌های حاوی کالاها، خدمات یا محتوای غیرقانونی به‌کار گیرند و به کاربران نیز امکان گزارش‌ علیه این نوع از محتوا‌ها را بدهند. این قانون به تعریف محتوای غیرقانونی در فضای آنلاین نمی‌پردازد، محتوای غیرقانونی در قوانین دیگری در سطح اتحادیه اروپا یا در سطح ملی تعریف شده است و به عنوان یک قاعده کلی، در صورتی که محتوایی فقط در یک کشور عضو غیرقانونی باشد آن محتوا فقط باید در محدوده‌ی همان کشور حذف شود. در پی این قانون سکوها نه تنها باید شفاف‌تر عمل کنند؛ بلکه به دلیل نقش خود در انتشار محتوای غیرقانونی و مضر نیز پاسخگو خواهند بود.

طیف گسترده‌ای از واسطه‌های آنلاین مشمول قانون خدمات دیجیتال می‌شوند؛ اما میزان تعهدات ارائه‌دهندگان مختلف با میزان نقش، اندازه و تأثیر آن‌ها بر اکوسیستم آنلاین مطابقت دارد. بیشترین ضوابط قانون خدمات دیجیتال بر پلتفرم‌های آنلاین بسیار بزرگ تمرکز دارد که به دلیل تعداد کاربران (حداقل 45 میلیون کاربر فعال ماهانه)، اثر اجتماعی و اقتصادی قابل توجهی دارند. به همین ترتیب موتورهای جستجوی آنلاین بسیار بزرگ نیز مسئولیت بیشتری در جلوگیری از محتوای غیرقانونی آنلاین برعهده خواهند داشت. ارائه‌دهندگان مشمول این قانون عبارت اند از:

• پلتفرم‌های آنلاینی که فروشندگان و مصرف‌کنندگان را گردهم می‌آورند؛ مانند پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی، بازارگاه‌های آنلاین، فروشگاه‌های برنامه و پلتفرم‌های اقتصاد مشارکتی؛
• خدمات میزبانی مانند خدمات میزبانی ابری و وب؛
• خدمات واسطه ارائه‌دهنده زیرساخت شبکه؛ مانند ارائه دهندگان دسترسی به اینترنت و ثبت‌کنندگان نام دامنه؛
• پلتفرم‌های آنلاین بسیار بزرگ و موتورهای جستجو بسیار بزرگ با دسترسی به بیش از ۴۵ میلیون کاربر در اروپا شامل:

واسطه‌های آنلاین مستقر در خارج از اتحادیه اروپا که خدمات خود را در اتحادیه اروپا ارائه می‌دهند نیز همانند شرکت‌های مستقر در اتحادیه اروپا مشمول این قانون هستند و باید یک نماینده قانونی برای خود تعیین کنند، همانطور که پیش‌ از این بسیاری از شرکت‌ها به عنوان بخشی از تعهدات خود در سایر اسناد قانونی، این کار را انجام داده‌اند.

3-1-اقدامات DSA در راستای مقابله با محتوای غیرقانونی

قانون خدمات دیجیتال جهت دستیابی به اهداف خود، الزامات مختلفی را برای تمام بازیگران اکوسیستم آنلاین تعیین می‌کند. برخی از مواد این قانون عبارت‌اند از:

• پلتفرم‌ها و موتورهای جستجو برای رفع خطرات مرتبط با انتشار محتوای غیرقانونی آنلاین و اثرات منفی بر آزادی بیان و اطلاعات، باید اقداماتی را اتخاذ کنند.
• پلتفرم‌ها باید شرایط و ضوابط واضحی داشته باشند و آن‌ها را با جدیت و بدون تبعیض اجرا کنند.
• پلتفرم‌ها باید خلاصه‌ای قابل فهم و ساده از شرایط و ضوابط خود را به زبان‌های کشورهای عضو اتحادیه که در آن‌ها فعالیت می‌کنند، ارائه دهند.
• پلتفرم‌ها باید خطرات خاص خود (به عنوان مثال گسترش اطلاعات غلط) را تجزیه و تحلیل کنند و اقداماتی برای کاهش خطرات انجام دهند.
• پلتفرم‌ها به منظور تضمین سطح بالایی از حریم خصوصی، امنیت و ایمنی برای خردسالان باید سیستم‌های خود را بازطراحی کنند.
• واسطه‌ها به منظور بررسی دقیق نحوه عملکرد پلتفرم‌ها و چگونگی تکامل خطرات آنلاین؛ تمهیدات جدیدی را برای دسترسی محققان به داده‌های پلتفرم‌های کلیدی فراهم کنند.
• به کارگیری «الگوهای تاریک»[vii] ممنوع است؛ به عبارتی دیگر سکوهای آنلاین ملزم خواهند بود که رابط‌های کاربری خود را به گونه‌ای طراحی، سازماندهی یا اجرا نکنند که با فریب و دستکاری همراه باشد یا از طریقی دیگر توانایی تصمیم‌گیری آزاد و آگاهانه کاربران را مختل یا تضعیف کند.
• کاربران بتوانند محتوای غیرقانونی را به روشی آسان و مؤثر گزارش کنند.
• یک مسیر اولویت‌دار برای «گزارشگران قابل اعتماد» ایجاد خواهد شد تا محتوای غیرقانونی را گزارش دهند و پلتفرم ها بایستی نسبت به این گزارش‌ها، با اولویت واکنش نشان دهند.
• مقامات کشورهای عضو اتحادیه اروپا قادر خواهند بود که به هر پلتفرم فعال در اتحادیه اروپا (صرف نظر از محل استقرار آن) دستور حذف محتوای غیرقانونی را بدهند.
• کاربران دارای حق شکایت به پلتفرم، درخواست حل و فصل اختلاف خارج از دادگاه، شکایت به مقامات ملی خود به زبان خود و همچنین حق درخواست غرامت از پلتفرم به دلیل نقض ضوابط قانون خدمات دیجیتال خواهند شد. سازمان‌های نماینده هر کشور نیز قادر به دفاع از حقوق کاربران در برابر تخلفات در مقیاس بزرگ خواهند بود.
• کاربران اطلاعات شفافی در مورد علت توصیه‌گری محتوا دریافت خواهند کرد و دارای حق انصراف از سیستم‌های توصیه‌ای مبتنی بر پروفایل‌سازی خواهند بود.

3-2-اقدامات DSA برای محافظت از مردم در برابر کالاهای ناایمن یا تقلبی

قانون خدمات دیجیتال جهت مقابله با کالای غیرقانونی شیوه‌های مؤثری را برای تمام بازیگران اکوسیستم آنلاین تعیین می‌کند. برخی از مفاد این قانون عبارت‌اند از:

• پلتفرم‌ها رویه‌های اجباری مناسبی را برای حذف کالاهای غیرقانونی خواهند داشت.
• از بازارگاه‌های آنلاین درخواست می‌شود تا معامله گران خود را ردیابی کنند. این موضوع محیطی امن، شفاف و قابل اعتماد را برای مصرف‌کنندگان فراهم می‌کند و مانع از معامله‌گرانی خواهد بود که برای فروش کالاهای ناایمن یا تقلبی از بستر پلتفرم‌ها سوء‌استفاده می کنند.
• امکان پرچم‌گذاری کالاهای تقلبی توسط صاحبان برندها
• مقامات دولتی ابزارهای جدیدی برای دستور مستقیم حذف محصولات ناایمن خواهند داشت.
• بازارگاه‌های آنلاین جهت بررسی تصادفی محصولات یا خدماتی که در پایگاه‌های داده‌ رسمی به عنوان غیرقانونی شناسایی شده‌اند، ملزم به پیاده‌سازی تلاش‌های معقول و انجام اقدام مناسب هستند.
• پلتفرم‌های آنلاین بسیار بزرگ مشمول ارزیابی ریسک حسابرسی ‌شده خواهند شد. این ارزیابی شامل تجزیه و تحلیل آسیب‌پذیری در برابر کالاهای غیرقانونی خواهد بود.

3-3-اقدامات DSA جهت تنظیم‌گری تبلیغات آنلاین

قانون خدمات دیجیتال دو محدودیت جدید در مورد «تبلیغات هدفمند»[viii] در پلتفرم‌های آنلاین معرفی می‌کند. اولاً تبلیغات هدفمند مبتنی بر پروفایل‌سازی را برای خردسالان ممنوع می کند. دوماً تبلیغات هدفمند مبتنی بر پروفایل‌سازی با استفاده از دسته‌هایی خاص از داده‌های شخصی، مانند گرایش جنسی یا اعتقادات مذهبی را ممنوع می‌کند.

قوانین جدید به کاربران قدرت درک و تصمیم‌گیری آگاهانه در مورد تبلیغات را می‌دهد. کاربران باید به طور واضح مطلع شوند که چرا توسط هر تبلیغ مورد هدف قرار گرفته‌اند و چه کسی هزینه تبلیغ را پرداخت کرده است. کاربران همچنین باید خیلی واضح متوجه شوند که چه زمانی محتوا حمایت مالی می‌شود یا چه زمانی به طور طبیعی در یک سکو منتشر می‌شود و همچنین چه زمانی افراد تأثیرگذار (اینفلوئنسرها) پیام های تجاری را تبلیغ می‌کنند.

سکوهای آنلاین بسیار بزرگ خطرات اجتماعی بیشتری دارند؛ بنابراین در مفاد قانون، اقدامات بیشتری برای کاهش خطرات آن‌ها و امکان نظارت بر آن‌ها وجود دارد. این سکوها باید بایگانی تبلیغات خود را حفظ و دسترسی به آن را فراهم کنند و به محققان، جامعه مدنی و مقامات امکان بررسی چگونگی نمایش تبلیغات و هدف قرار دادن افراد را بدهند. سکوها همچنین باید ارزیابی کنند که آیا سیستم‌های تبلیغاتی آن‌ها دستکاری می‌شود و همچنین چگونگی آن را بررسی کنند.

4-نظارت بر تطبیق واسطه‌های دیجیتال با الزامات DSA و اِعمال مجازات

سازوکار اجرایی جدیدی که متشکل از همکاری در سطح ملی و اتحادیه اروپا است بر چگونگی تطبیق واسطه‌های دیجیتال با مقررات جدید نظارت خواهد کرد. هر کشور عضو باید یک هماهنگ‌کننده خدمات دیجیتال را تعیین کند؛ یک ناظر مستقل که مسئول نظارت بر واسطه‌های دیجیتال ایجاد شده در کشور عضو و یا برای هماهنگی با ناظران تخصصی بخشی است.

هر کشور عضو مطابق با الزامات مندرج در قانون، مجازات‌ها را به وضوح در قوانین ملی خود مشخص می‌کند و از  قدرت بازدارندگی مجازات‌ها و همچنین تناسب مجازات‌ها با ماهیت و شدت تخلفات   اطمینان حاصل می‌کند.

4-1-شروع تحقیقات

کمیسیون پس از ارزیابی اطلاعات به‌دست‌آمده در جریان نظارت یا از منابع موثق، ممکن است به تخلف یک پلتفرم مشکوک شود. در آن صورت، کمیسیون ممکن است تصمیم بگیرد که تحقیقاتی را آغاز کند و ابزارهای تحقیقاتی خود مانند «صدور درخواست اطلاعات»[ix]، «دستور دسترسی به داده‌ها و الگوریتم‌ها»، «مصاحبه با افراد مطلع» و «بازرسی از محل» را به کار گیرد.

4-2-شروع دادرسی

اگر کمیسیون پس از انجام تحقیقات همچنان به نقض DSA توسط پلتفرم مشکوک باشد، ممکن است روند دادرسی را آغاز کند. کمیسیون قبل از اتخاذ تصمیم عدم‌انطباق (که منجر به اعمال جریمه[x] یا اعمال مجازات دوره‌ای[xi] می‌شود)، باید توضیحات پلتفرم مربوطه را استماع کند.

4-3-تصمیم عدم‌انطباق

اگر کمیسیون به طور قطع، نقض DSA را تشخیص دهد، جریمه هایی را تا 6 درصد از گردش مالی سالانه جهانی پلتفرم، اِعمال می‌کند و به پلتفرم دستور می‌دهد تا اقداماتی را برای رسیدگی و رفع موارد نقض DSA، در مهلت تعیین شده توسط کمیسیون، انجام دهد. کمیسیون همچنین ممکن است یک دوره نظارت شدید بر پلتفرم را برای اطمینان از نحوه عملکرد پلتفرم در اصلاح و رفع موارد نقض DSA، آغاز کند.

4-4-اقدامات موقت[xii]

اگر کمیسیون تشخیص دهد که ریسک آسیب جدی به کاربران وجود دارد، ممکن است (در هر مرحله از فرایند بالا و قبل از اتخاذ تصمیم نهایی) تصمیم بگیرد که اقدامات موقت را برای کاهش چنین ریسکی اتخاذ کند. نمونه‌هایی از اقدامات موقت عبارت‌اند از: تغییرات در سیستم‌های توصیه‌گری محتوا در پلتفرم، افزایش نظارت بر کلمات کلیدی یا هشتگ‌های خاص، یا دستوراتی برای خاتمه یا اصلاح تخلفات مورد ادعا.

4-5-ضمانت اجرا

همانطور که ذکر شد، کمیسیون از ۱۷ فوریه ۲۰۲۴ می تواند به دلایل زیر، جریمه‌هایی را تا ۶ درصد از گردش مالی سالانه جهانی پلتفرم اعمال کند:

• نقض الزامات DSA
• عدم رعایت اقدامات موقت
• نقض تعهدات[xiii]

دسته دوم از ضمانت‌های اجرایی، مجازات دوره‌ای تا ۵ درصد از میانگین گردش مالی روزانه جهانی پلتفرم است که برای هر روز تأخیر در جبران خسارت[xiv]، تأخیر در انجام اقدامات موقت و تعهدات، اعمال می‌شود.

در نهایت اگر تخلف همچنان ادامه یابد و به کاربران آسیب جدی وارد کند و شامل جرایم کیفری مرتبط با تهدید به جان یا امنیت افراد باشد، کمیسیون می تواند درخواست تعلیق موقت پلتفرم را بدهد. لازم به ذکر است که تصمیمات جریمه‌ای کمیسیون، قابل تجدیدنظر در دادگاه های اتحادیه اروپا است.

اینفوگرافیک مروری بر DSA

5-ایجاد پایگاه داده شفافیت جهت بیان دلایل محدودیت‌های اعمالی بر محتواها و حساب‌های کاربری

قانون خدمات دیجیتال از ارائه‌دهندگان خدمات میزبانی می‌خواهد که برای محدودیت‌های اعمال شده بر محتوایی که ظاهراً غیرقانونی یا مغایر با شرایط و ضوابط ارائه‌دهنده است، دلایل واضح و مشخصی را به کاربران خدمات ارائه دهند. به عبارت دیگر ارائه‌دهندگان خدمات میزبانی باید کاربران را از تصمیم‌گیری‌های مرتبط با تعدیل محتوا مطلع کنند و دلایل پشت این تصمیمات را در قالب «بیانیه دلیل»[xv] توضیح دهند.

کمیسیون اروپا «پایگاه داده شفافیت»[xvi] را در ۲۶ سپتامبر ۲۰۲۳ راه‌اندازی کرده است. این پایگاه داده بیانیه‌های دلیل را جمع‌آوری خواهد کرد و این امر، این پایگاه داده را به اولین مخزن نظارتی در نوع خود تبدیل می‌کند که داده‌های مربوط به تصمیمات ارائه‌دهندگان سکو‌های آنلاین فعال در اتحادیه اروپا در مورد تعدیل محتوا را در مقیاس و جزئیات بی‌سابقه‌ای در دسترس عموم قرار می‌دهد و امکان پاسخگویی آنلاین بیشتری را فراهم می‌کند.

در حال حاضر فقط سکوی‌های آنلاین بسیار بزرگ باید به‌عنوان رعایت بخشی از وظایف خود داده‌های مربوط به تصمیمات تعدیل محتوا را به این پایگاه داده ارائه دهند؛ اما از ۱۷ فوریه ۲۰۲۴ همه ارائه‌دهندگان سکو‌های آنلاین به استثنای شرکت‌های کوچک باید داده‌های مذکور را ارائه دهند.

اینفوگرافیک بیانیه دلیل DSA

6-گزارش شفافیت[xvii] سکوها

ارائه دهندگان خدمات واسطه‌ای (واسطه‌های دیجیتال) مطابق با ماده ۱۳ قانون خدمات دیجیتال باید حداقل یک‌ مرتبه در سال در مورد هر تعدیل محتوایی که در طول دوره مربوطه انجام داده‌اند، گزارش‌های واضح، قابل‌فهم و دقیقی را منتشر کنند. این گزارش‌ها باید به طور خاص شامل اطلاعاتی کاربردی زیر باشد:

• تعداد و نوع اقدامات در راستای تعدیل محتوای خودکار؛
• تعداد اعلان‌های ارسال شده به سکو‌ها، طبقه‌بندی آن‌ها براساس نوع محتوای غیرقانونی، هر گونه اقدام مطابق با اعلان‌ها به تفکیک اقدام براساس «قانون» یا «شرایط و ضوابط ارائه‌دهنده» و همچنین میانگین زمان مورد نیاز برای انجام اقدام؛
• تعداد درخواست‌های دریافتی از مقامات کشورهای عضو، طبقه‌بندی درخواست‌های مقامات کشورهای عضو براساس نوع محتوای غیرقانونی و میانگین زمان مورد نیاز برای انجام اقدام مشخص شده در آن درخواست‌ها؛
• تعداد شکایات دریافتی از طریق سامانه رسیدگی به شکایات داخلی، مبنای آن شکایات، تصمیمات اتخاذ شده در رابطه با شکایات، میانگین زمان مورد نیاز برای اتخاذ این تصمیمات و تعداد مواردی که آن تصمیمات تغییر یافته است.

ماده ۳۳ قانون خدمات دیجیتال تعهدات بیشتری را در رابطه با گزارش شفافیت سکوهای آنلاین بسیار بزرگ اعمال می‌کند و ارائه گزارش شفافیت در بازه‌های زمانی ۶ ماهه از جمله‌ی این تعهدات است. مهلت انتشار اولین گزارشات برای سکوهای آنلاین و موتورهای جستجوی بسیار بزرگ ۶ نوامبر ۲۰۲۳ بود‌ه است و همه نوزده شرکتی که شرایط «بسیار بزرگ» را دارند، این مهلت را رعایت کردند. اینفوگرافیک زیر خلاصه‌ای از گزارش شفافیت برخی از سکو‌های مذکور است.

اینفوگرافیک گزارش شفافیت DSA

منابع

1. https://www.eu-digital-services-act.com
2. https://www.theverge.com/23845672/eu-digital-services-act-explained
3. The EU’s Digital Services Act (europa.eu)
4. https://www.taylorwessing.com/en/insights-and-events/insights/2022/11/overview-on-the-digital-services-act-dsa
5. https://techpolicy.press/tracking-the-first-digital-services-act-transparency-reports/
6. https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/qanda_20_2348
7. https://digitalservicesact.cc/dsa/art13.html
8. https://digitalservicesact.cc/dsa/art33.html
9. https://transparency.dsa.ec.europa.eu/analytics/categories
10. The enforcement framework under the Digital Services Act | Shaping Europe’s digital future (europa.eu)
11. https://www.bundesregierung.de/breg-de/service/bulletin/rede-des-bundesministers-der-justiz-und-fuer-verbraucherschutz-heiko-maas–793138
12. https://commission.europa.eu/sites/default/files/political-guidelines-%20next-commission_en_0.pdf

پی‌نوشت‌ها

[i] Digital Services Act

[ii] E-Commerce-Directive

[iii] دستور موقت برای منع از انجام کاری است و هنگامی صادر می شود که نتوان خسارت وارده را بعداً جبران کرد.

[iv] Ursula von der Leyen

[v] VLOPs: Very Large Online Platforms

[vi] پنج شرکت زیرمجموعه آلفابت (اعم از «گوگل‌مپ»، «گوگل پلی»، «سرچ گوگل»، «گوگل شاپینگ» و «یوتیوب»)، دو واحد پلتفرم متا («فیس‌بوک» و «اینستاگرام»)، دو شرکت مایکروسافت («لینکدین» و «بینگ»)، «توییتر»، «پینترست»، «اسنپ‌چت»، «ویکی‌پدیا»، «تیک‌تاک»، «بوکینگ‌دات‌کام»، «زالاندو»، «علی‌اکسپرس» متعلق به علی‌بابا، بازار آمازون و «اپ‌استور» اپل

[vii] الگوهای تاریک، رابط‌های کاربری هستند که عمداً برای گمراه کردن کاربران طراحی شده‌اند. این رابط‌ها می‌توانند به روش‌های مختلفی گمراه‌کننده باشند. به عنوان مثال یک پلتفرم آنلاین ممکن است گزینه «لغو اشتراک» را در یک منوی مخفی یا پنهان قرار دهد تا کاربران به طور تصادفی اشتراک خود را تمدید کنند.

[viii] تبلیغات هدفمند شکلی از تبلیغات آنلاین است که بر ویژگی‌ها، علایق و ترجیحات مصرف‌کننده تمرکز دارد. تبلیغ‌کنندگان این اطلاعات را با ردیابی فعالیت مصرف‌کننده در اینترنت کشف می‌کنند.

[ix] RFI: request for information

[x] Fine

[xi] Periodic penalty

[xii] Interim measures

[xiii] Commitments

[xiv] Remedies

[xv] Statements of reasons

[xvi] DSA Transparency Database

[xvii] Transparency Report