کارگروه ویژه اقتصاد دیجیتال
تصویب‌نامه تشکیل کارگروه
هیئت وزیران در جلسه 1400/10/08 به پیشنهاد رئیس‌جمهور و به استناد اصول یکصدوبیست‌‌وهفتم و یکصدوسی‌وهشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تصویب کرد:
-
به منظور راهبری و هماهنگی توسعه اقتصاد دیجیتال و دستیابی به کسب سهم ده درصدی اقتصاد دیجیتال از کل اقتصاد کشور و هماهنگی و مواجهه فعال و سریع با تغییرات حوزه ذی‌ربط و اتخاذ تصمیمات مربوط با رعایت قوانین از جمله قوانین بودجه سنواتی، «کارگروه ویژه اقتصاد دیجیتال» با عضویت آقایان عیسی زارع‌پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات (رئیس)، سید احسان خاندوزی وزیر امور اقتصادی و دارایی (دبیر)، سید رضا فاطمی امین وزیر صنعت، معدن و تجارت، حجت‌اله عبدالملکی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، محمدرضا آشتیانی وزیر دفاع و پشتیبانی از نیروهای مسلح، سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رییس جمهور و علی صالح‌آبادی رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با وظایف زیر تشکیل می شود:
- الف) توسعه زیرساختهای اقتصاد دیجیتال
- ب) برطرف کردن موانع و شتاب‌بخشی به شکل‌گیری زیست بوم اقتصاد دیجیتال در کشور
- پ) حمایت از سکو (پلتفرم)ها و کسبوکارهای دیجیتال و فناوری پایه در کشور
- ت) بسترسازی برای توسعه اشتغال فناوری پایه در کشور
- ث) برطرف کردن موانع فعالیت سکو (پلتفرم)های ایرانی در سطح بین‌المللی
- ج) توسعه مهارت‌های الزام‌آور اقتصاد دیجیتال
- تصمیم‌گیری در خصوص امور اجرایی موضوعات یادشده که با اکثریت آرای اعضاء اتخاذ می‌شود، به اعضای کارگروه به‌عنوان نمایندگان ویژه رئیس‌جمهور تفویض می‌شود.
- تصمیم‌گیری درخصوص تصویب و اصلاح مقررات مربوط به موضوعات یادشده که با موافقت اکثریت وزیران عضو کارگروه اتخاذ می‌شود، به وزیران عضو کارگروه تفویض می‌شود.
- تصمیمات و مصوبات اکثریت اعضاء و یا وزیران عضو کارگروه (حسب مورد) در حکم تصمیمات رئیس‌جمهور و هیئت وزیران بوده و با رعایت ماده (۱۹) آیین‌نامه داخلی هیئت دولت قابل صدور است.
- کارگروه یادشده موظف است گزارش عملکرد ماهانه خود را به رئیس‌جمهور ارائه کند.
اصل 127
رئیس جمهور می‌تواند در موارد خاص، برحسب ضرورت با تصویب هیئت وزیران، نماینده یا نمایندگان ویژه با اختیارات مشخص تعیین نماید. در این موارد، تصمیمات نماینده یا نمایندگان مذکور در حکم تصمیمات رئیس‌جمهور و هیئت وزیران خواهد بود.
اصل 138
علاوه بر مواردی که هیئت وزیران یا وزیری مأمور تدوین آیین‌نامه‌های اجرایی قوانین می‌شود، هیئت وزیران حق دارد برای انجام وظایف اداری و تأمین اجرای قوانین و تنظیم سازمان‌های اداری به وضع تصویب‌نامه و آیین‌نامه بپردازد. هر یک از وزیران نیز در حدود وظایف خویش و مصوبات هیئت وزیران حق وضع آیین‌نامه و صدور بخشنامه را دارد ولی مفاد این مقررات نباید با متن و روح قوانین مخالف باشد. دولت می‌تواند تصویب برخی از امور مربوط به وظایف خود را به کمیسیون‌های متشکل از چند وزیر واگذار نماید. مصوبات این کمیسیون‌ها در محدوده قوانین پس از تأیید رئیس‌جمهور لازم‌الاجرا است. تصویب‌نامه‌ها و آیین‌نامه‌های دولت و مصوبات کمیسیون‌های مذکور در این اصل، ضمن ابلاغ برای اجرا به اطلاع رئیس مجلس شورای اسلامی می‌رسد تا در صورتی که آن‌ها را بر خلاف قوانین بیابد با ذکر دلیل برای تجدید نظر به هیئت وزیران بفرستد.
اعضای کارگروه
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات
رئیس
وزیر امور اقتصاد و دارایی
دبیر
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی
وزیر دفاع و پشتیبانی از نیروهای مسلح
وزیر صنعت، معدن و تجارت
معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور
معاون حقوقی رئیس‌جمهور
رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
رئیس سازمان صدا و سیما
وزیر اطلاعات
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری
اختیارات کارگروه
وظایف کارگروه
1
حمایت از سکو (پلتفرم)ها و کسبوکارهای دیجیتال و فناوری‌پایه در کشور
2
برطرف کردن موانع و شتاب‌بخشی به شکل‌گیری زیست‌بوم اقتصاد دیجیتال در کشور
3
بسترسازی برای توسعه اشتغال فناوری‌پایه در کشور
4
برطرف کردن موانع فعالیت سکو (پلتفرم)های ایرانی در سطح بین‌المللی
5
توسعه مهارت‌های الزام‌آور اقتصاد دیجیتال
اولویت‌های کارگروه
- بررسی موضوع چالش‌های کسبوکار دیجیتال به ویژه اینماد و شیوه تسهیل آن
- بررسی و تدبیر برای پیشگیری از مهاجرت نیروی انسانی متخصص حوزه فناوری اطلاعات
- بررسی و اخذ تدابیر لازم برای تربیت و تأمین نیروی انسانی متخصص مورد نیاز در اقتصاد دیجیتال کشور
- توسعه و تسهیل فعالیت آزادکارها و کمک به تبادلات مالی آن‌ها
- بررسی و اخذ تدابیر مناسب برای ورود کسبوکارهای دیجیتال به بازار سرمایه
- تدوین و نهایی‌سازی لایحه مقررات و مصوبه دارایی‌های دیجیتال (پیشنهادی وزارت امور اقتصاد و دارایی، بانک مرکزی، وزارت نیرو، مجلس شورای اسلامی، ستاد اقتصادی دولت)
- ارائه سرویس‌های بر خط احراز هویت برای کسبوکارهای آنلاین
- تدوین لایحه نظام حفاظت از داده‌های کاربران در کسبوکار دیجیتال
- حمایت از تأمین مالی، سرمایه گذاری و تأمین نقدینگی موردنیاز زیست بوم اقتصاد دیجیتال
- رفع موانع حقوقی پیش روی استارت‌اپ‌ها و شرکت‌های فعال در حوزه اقتصاد دیجیتال
- طراحی و اجرای سامانه پایش شاخص‌های راهبردی اقتصاد دیجیتال کشور (رصدخانه اقتصاد دیجیتال)
- تدوین برنامه صادرات و تجاری‌سازی بین‌المللی پلتفرم ایرانی
- تنظیم‌گری داده و اطلاعات و تسهیل دسترسی کسبوکارها به داده‌های دولت
- ایجاد نظام آموزش مهارت‌های پایه‌ای توسعه اقتصاد دیجیتال در هر سه لایه اقتصاد دیجیتال
- توسعه زیرساختهای کلیدی در اقتصاد دیجیتال اعم از زیرساختهای خدمات ابری و پردازشی، زیرساختهای هوش مصنوعی (AI) و واقعیت گسترده (XI)، زیرساخت دفاتر توزیع شده (DLT)، زیرساخت استاندارد اینترنت اشیاء
- به‌روزرسانی و بهبود آزمایش‌های آزمایشگاهی و تخصصی رسمی به منظور تربیت نیروی کار متخصص و متناسب با نیازهای اقتصاد دیجیتال
- توسعه زیست‌بوم کسبوکارهای مبتنی بر فناوری بلاک چین و رمزارزش‌ها به منظور دستیابی به حکمرانی اینترنت ارزش در کشور
- توسعه نظام‌های اعتبارسنجی با هدف کاهش ریسک فعالیت‌های تجاری
- رفع موانع مربوط به نیروی کار، آزادکار، سرمایه انسانی و اشتغال حوزه اقتصاد دیجیتال
- طراحی و تدوین سازوکارهای حمایتی حکمرانی، حقوقی، مالی، مالیاتی و مدیریتی پلتفرم‌های فضای مجازی
- تقویت نظام ایمنی، امنیت و حفاظت هوشمند از دارایی‌ها و کاربران اقتصاد دیجیتال
- توسعه زیرساختهای ارتباطی و اطلاعاتی پلتفرم‌های دیجیتال ارائه‌دهنده خدمات و محتوا به‌ویژه مراکز داده امن و خدمات ابری توسعه یافته
- ایجاد نظام تنظیم‌گری هوشمند با تأکید بر مقررات‌زدایی، رفع موانع قانونی، رفع انحصارها و موانع فعالیت‌های کسبوکارهای نوپا (توسعه کاربرد و استفاده از ظرفیت محیط‌های آزمون تنظیم‌گری «سند باکس» در مواجهه با پدیده‌های نوظهور)
- تدوین برنامه ملی اقتصاد دیجیتال کشور با هدف تقسیم کار ملی و نگاشت نهادی دستگاه‌ها
- مشارکت فعالانه در سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی مرتبط با اقتصاد دیجیتال با هدف توسعه همکاری منطقه‌ای و بین‌المللی
- کمک به ارتقای رتبه اقتصاد دیجیتال کشور در شاخص‌های جهانی به‌منظور ارائه جذابیت‌های رقابت‌پذیری کشور در همکاری‌های بین‌المللی
- طراحی سازوکارهای حمایتی به منظور بومی‌سازی و تجاری‌سازی تجهیزات فناورانه مرتبط با حوزه اقتصاد دیجیتال
- توسعه زیست‌بوم اقتصاد دیجیتال در کلیه حوزه‌های اقتصاد ملی و کشورهای هدف
- به‌روزرسانی قوانین و مقررات به‌ویژه قانون حمایت از پدیدآورندگان نرم‌افزارهای رایانه‌ای، جرائم رایانه‌ای و تجارت الکترونیکی
- فرهنگ‌سازی عمومی و اطلاع‌رسانی به‌هنگام به منظور ارتقای سواد دیجیتالی کشور
- ایجاد و توسعه نظام فنی اجرایی اقتصاد دیجیتال
کمیسیون راهبری اقتصاد دیجیتال
بررسی پیشنهادها و مصوبات کمیته‌ها، تصویب در کمیسیون و قرار گرفتن در دستور کار کارگروه
دبیرخانه کارگروه ویژه اقتصاد دیجیتال
- برگزاری منظم جلسات کارگروه، کمیسیون و کمیته‌های تخصصی
- گزارش نحوه حضور نمایندگان دستگاه‌ها به کارگروه و رؤسای دستگاه‌ها
- هماهنگی میان کمیته‌های تخصصی و همگرایی و هم‌افزایی میان آن‌ها
- تهیه صورت‌جلسات
کمیته‌ها
وظایف کلی کمیته‌های تخصصی
- برگزاری جلسات حداکثر هر دو هفته یک‌بار و ترجیحاً به‌صورت هفتگی و ارائه طرح‌ها، پیشنهادها و تصویب برای ارسال به کمیسیون راهبری
- تدوین برنامه ملی اقتصاد دیجیتال کشور با هدف تقسیم کار ملی و نگاشت نهادی دستگاه‌ها
- طراحی و اجرای سامانه پایش شاخص‌های راهبردی اقتصاد دیجیتال کشور (رصدخانه اقتصاد دیجیتال)
- برنامه‌ریزی و پیگیری برگزاری جلسات کمیسیون و کمیته‌های تخصصی
- ایجاد همگرایی در فعالیت‌ها و مصوبات کمیته‌های تخصصی
کمیته حقوقی، تنظیم‌گری و بهبود فضای کسبوکار
اعضای کمیته
- وزارت امور اقتصاد و دارایی رئیس
- وزارت صنعت، معدن و تجارت
- معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری
- معاونت حقوقی ریاست جمهوری
- وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی
- وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
- وزارت اطلاعات
- وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
- بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
- قوه قضائیه
- سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران
- نمایندۀ بخش خصوصی
وظایف کمیته
- تقویت نظام‌های احراز هویت و اعتبار سنجی در سطح ملی با هدف افزایش امنیت صنعت خدمات مالی و بانکی و کاهش ریسک‌های احتمالی آن
- ایجاد نظام تنظیم‌گری هوشمند با تأکید بر مقررات‌زدایی، رفع موانع حقوقی و قانونی، رفع انحصارها و موانع فعالیت‌های کسبوکار نوپا و زیست اقتصاد دیجیتال
- طراحی و تدوین سازوکارهای حمایتی، حکمرانی، حقوقی، مالی، مالیاتی و مدیریتی پلتفرم‌های فضای مجازی
- ایجاد نظام اعتبارسنجی هوشمند در بخش خدمات کشور
کمیته دارایی دیجیتال و فناوری‌های نوین مالی
اعضای کمیته
- وزارت امور اقتصاد و داراییرئیس
- بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
- معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری
- معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری
- وزارت اطلاعات
- وزارت دفاع و پشتیبانی از نیروهای مسلح
- ستاد هماهنگی اقتصادی دولت
- وزارت نیرو
- وزارت صنعت، معدن و تجارت
- نمایندۀ بخش خصوصی
وظایف کمیته
- تدوین مقررات و لوایح مرتبط با رمزارزش‌ها و دارایی‌های دیجیتال
- برنامه‌ریزی جهت تعیین جایگاه رمزارزش‌ها در اقتصاد کشور
- کمک به شکل‌گیری و توسعه قراردادهای هوشمند
- توسعه ابزارهای مالی جدید به منظور تسهیل در فعالیت‌های اقتصادی
- توسعه نظام پرداخت و بانکداری دیجیتالی کشور
- توسعه زیست‌بوم کسبوکارهای مبتنی بر فناوری بلاک‌چین و رمزارزش‌ها
کمیته تجاری‌سازی بین‌المللی محصولات و پلتفرم‌های ایرانی
اعضای کمیته
- معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوریرئیس
- وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
- وزارت اطلاعات
- وزارت امور خارجه
- وزارت صنعت، معدن و تجارت
- وزارت امور اقتصاد و دارایی
- وزارت دفاع و پشتیبانی از نیروهای مسلح
- مرکز همکاری تحول و پیشرفت ریاست جمهوری
- نمایندۀ بخش خصوصی
وظایف کمیته
- تدوین گزارش‌های وضعیت توسعه و پیشرفت اقتصاد دیجیتال کشور با معرفی در مجامع بین‌المللی و تعاملات بین کشوری
- مشارکت فعالانه در سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی مرتبط با اقتصاد دیجیتال با هدف توسعه همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی
- کمک به ارتقای رتبه اقتصاد دیجیتال کشور در شاخص‌های جهانی به منظور ارائه جذابیت‌های رقابت‌پذیری کشور در همکاری‌های بین‌المللی
- طراحی سازوکار حمایتی و تشویقی برای نفوذ پلتفرم‌های ایرانی در بازارهای بین‌المللی و منطقه‌ای
- کمک به تجاری‌سازی ایجاد یونیکورن‌های داخلی در میان پلتفرم‌های کشور
کمیته توسعه کاربردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات
اعضای کمیته
- معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوریرئیس
- وزارت صنعت، معدن و تجارت
- وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
- وزارت اطلاعات
- وزارت امور اقتصاد و دارایی
- وزارت دفاع و پشتیبانی از نیروهای مسلح
- نمایندۀ بخش خصوصی
وظایف کمیته
- افزایش نفوذ فناوری‌های نوظهور دیجیتالی و فناوری اطلاعات در صنایع مختلف کشور (توسعه اینترنت پلاس)
- تدوین برنامه اقدام هوش مصنوعی و پیگیری اجرایی شدن برنامه
- تدوین سازوکار همکاری بخش خدمات، صنعت و کشاورزی کشور با صنعت ICT و زیست بوم اقتصاد دیجیتال کشور
- تعیین و به‌روزرسانی چارچوب‌ها و استانداردهای کاربردپذیر فناوری‌های دیجیتالی با توجه به مصالح و نیازمندی‌های کشور
- تسهیل‌گری و حمایت از تولید محصولات به‌کارگیرنده فناوری‌های دیجیتالی (فناوری تا محصول) و تولید فناوری‌های دیجیتالی از دانش (دانش تا فناوری) با رویکرد بومی، به صورت هدفمند و در راستای نیازمندی‌های کشور
کمیته توسعه زیرساخت‌ها و بومی‌سازی
اعضای کمیته
- وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعاترئیس
- وزارت صنعت، معدن و تجارت
- وزارت امور اقتصاد و دارایی
- وزارت اطلاعات
- وزارت دفاع و پشتیبانی از نیروهای مسلح
- معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری
- نمایندۀ بخش خصوصی
وظایف کمیته
- ایجاد نظام کارآمد، ایمن و دسترس‌پذیر برای جمع‌آوری، پردازش و ذخیره‌سازی داده‌ها جهت استفاده دولت، کسبوکارها و شهروندان
- تدوین برنامه و پیگیری توسعه شبکه دسترسی پهن باند مبتنی بر فناوری فیبر نوری برای ارائه‌دهندگان خدمات اقتصاد دیجیتال و کاربران
- طراحی سازوکارهای حمایتی به منظور بومی‌سازی و تجاری‌سازی تجهیزات فناورانه مرتبط با حوزه اقتصاد دیجیتال
- توسعه زیرساختهای کلیدی در اقتصاد دیجیتال اعم از زیرساختهای خدمات ابری و پردازشی، زیرساختهای هوش مصنوعی (AI) و واقعیت گسترده (XI)، زیرساخت دفاتر توزیع شده (DLT)، زیرساخت استاندارد اینترنت اشیاء (Open IOT Lab) و...
کمیته توسعه مهارت و سرمایه انسانی
اعضای کمیته
- وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعیرئیس
- معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری
- وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
- وزارت امور اقتصاد و دارایی
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
- وزارت آموزش و پرورش
- نمایندۀ بخش خصوصی
وظایف کمیته
- به‌روزرسانی و بهبود سطح آموزش‌های مهارتی و تخصصی به منظور تربیت نیروی کار متخصص در حوزه اقتصاد دیجیتال
- پایش مستمر نیازمندی مهارت‌های فناورانه در اقتصاد دیجیتال کشور و برنامه‌ریزی برای پوشش نیازمندی‌های شغلی
- طراحی و تدوین نظام مهندسی و مدیریت فناوری اطلاعات کشور
- تدوین مقررات حمایت از نیروی انسانی شاغل در بخش اقتصاد دیجیتال کشور
- توسعه زیست‌بوم اقتصاد دیجیتال از طریق توسعه فعالیت‌های آزادکار
کمیته سرمایه‌گذاری و تأمین مالی
اعضای کمیته
- وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعاترئیس
- بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
- وزارت امور اقتصادی و دارایی
- وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی
- وزارت صنعت، معدن و تجارت
- معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری
- وزارت دفاع و پشتیبانی از نیروهای مسلح
- وزارت اطلاعات
- سازمان برنامه و بودجه کل کشور
- صندوق نوآوری و شکوفایی
- صندوق کارآفرینی امید
- صندوق حمایت از تحقیقات و توسعه صنایع پیشرفته
- نمایندۀ بخش خصوصی
وظایف کمیته
- کمک به تأمین مالی کسبوکارهای حوزه اقتصاد دیجیتال
- حمایت از سرمایه‌گذاری و تأمین نقدینگی مورد نیاز زیست‌بوم اقتصاد دیجیتال
- کمک به بهبود فعالیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر در حوزه اقتصاد دیجیتال
- همگرایی و هم‌افزایی میان صندوق‌های تأمین مالی در جهت کمک به زیست‌بوم اقتصاد دیجیتال
- ایجاد سازوکارهای تشویقی و حمایتی برای توسعه سرمایه‌گذاری و مشارکت سایر بخش‌های اقتصادی کشور در توسعه اقتصاد دیجیتال
کمیته برندسازی، تبلیغات، فرهنگ‌سازی محصولات و خدمات بومی
اعضای کمیته
- سازمان صدا و سیمارئیس
- وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
- معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری
- وزارت صنعت، معدن و تجارت
- معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری
- سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر
- نمایندۀ بخش خصوصی
وظایف کمیته
- کمک به برندسازی و معرفی محصولات ایرانی در حوزه اقتصاد دیجیتال
- کمک به افزایش اعتماد عمومی به برندهای ایرانی در اقتصاد ایرانی
- تسهیل معرفی و حضور برندهای ایرانی در منطقه
- کمک به افزایش اعتبار و ارزش برندهای ایرانی تعاملات بین‌المللی، منطقه‌ای و بین کشوری
- رفع چالش‌های انحصارگرایی در بخش تبلیغات محصولات حوزه اقتصاد دیجیتال
- تدوین مقررات مورد نیاز برای تبلیغات و فعالیت‌های تبلیغی حوزه اقتصاد دیجیتال
کمیته توسعه پلتفرم‌های دیجیتال و ارائه‌دهندگان خدمات هوشمند
اعضای کمیته
- وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعاترئیس
- معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری
- وزارت اطلاعات
- وزارت صنعت، معدن و تجارت
- وزارت دفاع و پشتیبانی از نیروهای مسلح
- وزارت امور اقتصاد و دارایی
- بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
- نمایندۀ بخش خصوصی
وظایف کمیته
- تدوین سازوکارهای توسعه پلتفرم‌های بومی اقتصاد دیجیتال
- حمایت از پلتفرم‌ها در مقابل مسئولیت‌های ناشی از فعالیت کاربران
- حمایت از حقوق کاربران پلتفرم (حقوق شهروندی و حریم خصوصی)
- تدوین مقررات و حمایت از ایجاد و توسعه اپراتورهای خدمت‌رسان و ارائه‌دهندگان خدمات هوشمند
- تسهیل دسترسی پلتفرم‌های اقتصاد دیجیتال به داده‌ها و خدمات دولت
- حمایت از ایجاد یونیکورن‌های داخلی اقتصاد دیجیتال
- حمایت از ورود پلتفرم‌های اقتصاد دیجیتال به بازارهای بورس